Klasyfikacja gospodarki narodowej

Klasyfikacja gospodarki narodowej, podmiotowy podział działalności gospodarczej na podstawie przyjętych kryteriów; służy do badania struktury gospodarki narodowej, proporcji i zależności zachodzących w procesie wytwarzania, podziału pierwotnego i podziału ostatecznego dochodu narodowego; na jej podstawie ustala się w planach (rocznych i wieloletnich) założenia rozwoju i wzajemnych powiązań działów i gałęzi oraz kontroluje się wykonanie planów; stanowi również podstawę badania współzależności w gospodarce narodowej metodą input-output (analiza nakładów i wyników produkcji); musi szczegółowo uwzględniać organizację całokształtu życia gospodarczego i społecznego. K.g.n. obowiązująca od dnia 111971 ustala podział całej gospodarki na sferę produkcji materialnej oraz sferę działalności poza produkcją materialną, która dzieli się na dwie podsfery; usług niematerialnych i działalności niezbędnej do funkcjonowania całokształtu życia gospodarczego i społecznego. Sfery działalności podzielono na 14 działów gospodarki narodowej. Do działów sfery produkcyjnej zalicza się: przemysł, budownictwo, rolnictwo, leśnictwo, transport i łączność (z wyjątkiem określonych branż), handel oraz niektóre ustalone gałęzie z pozostałych działów. Do sfery działalności poza produkcją materialną (podsfery usług niematerialnych) zalicza się: oświatę i wychowanie, kulturę i sztukę (z określonymi wyjątkami), ochronę zdrowia, opiekę społeczną i kulturę fizyczną oraz określone gałęzie i branże z pozostałych działów. Do podsfery działalności niezbędnej do funkcjonowania całokształtu życia gospodarczego i społecznego zalicza się: naukę, finanse i ubezpieczenia, administrację państwową, wymiar sprawiedliwości i obronę narodową oraz określone gałęzie z innych działów. Działy gospodarki narodowej dzielą się następnie na 86 gałęzi. Gałąź gospodarki narodowej obejmuje przedsiębiorstwa lub inne jednostki zbliżone do siebie charakterem procesu produkcyjnego, przeznaczeniem produkcji itp.; np. dział przemysłu dzieli się na gałęzie: przemysł węglowy, przemysł paliw (z wyjątkiem węglowego), przemysł energetyczny, przemysł hutnictwa żelaza itd. Gałęzie gospodarki narodowej podzielone są na 343 branże, opierające się na postępującej specjalizacji poszczególnych zespołów przedsiębiorstw lub jednostek innego rodzaju, np. gałąź przemysłu węglowego dzieli się na branże: przemysł węgla kamiennego, przemysł węgla brunatnego, jednostki pomocnicze przemysłu węglowego. K.g.n. jest jednym z członów jednolitego systemu klasyfikacji gospodarczych, funkcjonujących w ramach jednolitego systemu ewidencji i statystyki gospodarczej, na który składają się: k.g.n. (klasyfikacja podmiotowa) oraz klasyfikacja przedmiotowa (klasyfikacja wyrobów, klasyfikacja usług i robót, klasyfikacja środków trwałych oraz klasyfikacje społeczne, m. in. klasyfikacje zawodów).