Pieniądza deprecjacja

Pieniądza deprecjacja, spadek siły nabywczej pieniądza danego kraju i idący z tym z reguły w parze spadek wartości tego pieniądza w stosunku do wartości innych walut. Jeśli dany pieniądz ma ustalony parytet w stosunku do złota, d.p. oznacza odchylenie jego wartości od parytetu. W okresie klasycznej waluty złotej zdeprecjonowanym pieniądzem były monety o niższej, niż określona przez prawo, wadze czystego kruszcu, np. angielski funt stracił w okresie od XIV do początku XVIII w. aż 3/4 swej początkowej zawartości czystego złota. Wyrazem deprecjacji pieniądza papierowego w stosunku do innych walut w warunkach, gdy władze monetarne nie interweniują na rynkach pieniężnych na rzecz podtrzymania swojej waluty, jest spadek jej kursu. Po II wojnie światowej obserwuje się stale postępującą deprecjację walut krajów kapitalistycznych, wyrażającą się ciągłą zwyżką cen (zjawisko to określone jest często mianem pełzającej inflacji). Jest przy tym rzeczą charakterystyczną, iż stopień deprecjacji walut poszczególnych krajów jest zróżnicowany. Zróżnicowanie to stanowi źródło trudności wyrównywania ujemnego salda bilansu płatniczego w krajach, w których proces d.p. (wzrostu kosztów i cen) występuje najsilniej. Wobec tego, że uczestnicy Międzynarodowego Funduszu Walutowego zobowiązani są do utrzymywania kursów swoich walut na takim poziomie, aby ew. odchylenia kursów od oficjalnego parytetu nie wynosiły więcej niż 2,25%, kraje o najbardziej zdeprecjonowanym pieniądzu zmuszone są stale podtrzymywać kursy swoich walut na światowych rynkach pieniężnych, tzn. dokonywać interwencyjnych zakupów własnej waluty w ciężar posiadanych rezerw złota i obcych walut, bądź korzystać w tym celu z pomocy kredytowej MFW i zagranicznych banków centralnych. Wyrównanie dysproporcji w stopniu zdeprecjonowania poszczególnych walut i tym samym przywrócenie zachwianej równowagi bilansu płatniczego krajów o najsilniej zdeprecjonowanej walucie możliwe jest przez przeprowadzenie dewaluacji walut obcych krajów (pieniądza dewaluacja), bądź przeprowadzenie rewaloryzacji walut krajów, w których proces deprecjacji waluty był najsłabszy lub wcale nie zaistniał. Kraje, które w związku z d.p. zmuszone zostały — w celu obrony posiadanych rezerw złota i walut — do wprowadzenia reglamentacji obrotu dewizowego, mają możność ustalenia zróżnicowanych kursów swojej waluty w obrotach z poszczególnymi krajami, a także w odniesieniu do różnych kategorii towarów.