Walutowe kursy

Walutowe kursy, ceny, wg których dokonują się transakcje kupna-sprzedaży zagranicznych środków płatniczych; kształtują się w zależności od rozmiarów zaofiarowania i zapotrzebowania walut obcych; są ustalane i ogłaszane albo na zorganizowanych giełdach pieniężnych, albo na rynkach pieniężnych nie zorganizowanych, wśród których główną rolę odgrywają rynki w Londynie, Zurychu i Nowym Jorku. Najbardziej rozpowszechniony jest system, przy którym kurs (cena) oznacza ilość krajowych jednostek pieniężnych płaconych za 1 lub 100 jednostek zagranicznych (tzw. proste notowanie k.w.); wyjątek stanowi zwyczaj przyjęty dla większości walut w Londynie, gdzie kurs oznacza ilość jednostek zagranicznych otrzymywanych za 1 funt szterling (tzw. odwrotne notowanie k.w.). Przy notowaniu prostym zmienna jest ilość jednostek krajowych, przy notowaniu odwrotnym — ilość jednostek zagranicznych. Zależnie od przyjętych kryteriów rozróżnia się rozmaite k.w. W zależności od rodzaju, zagranicznych środków płatniczych, będących przedmiotem transakcji, rozróżnia się: l. kursy wypłat telegraficznych oraz kursy wypłat listowych i czeków; 2. kursy zagranicznych banknotów oraz monet (bilonu). W zależności od metody notowania rozróżnia się: l. kursy transakcyjne (średnie) odpowiadająco transakcjom dokonywanym między bankami; 2. kursy kupna i sprzedaży (płacone 1 żądane), które odpowiadają cenie oferowanej przez potencjalnego nabywcę i żądanej przez potencjalnego sprzedawcę, bądź też stosowane są w rozliczeniach między bankami a ich klientami. W zależności od sposobu ustalania rozróżnia się: 1. kursy urzędowe, ustalane przez powołany do tego organ, np. bank centralny lub giełdę pieniężną; 2. kursy prywatne oparte na dokonanych transakcjach, lecz urzędowo nie ustalane, a zwykle ogłaszane w komunikatach prasowych lub biuletynach bankowych. W zależności od rozmiarów wahań rozróżnia się kursy: 1. sztywne, gdy kurs ustalony przez właściwy organ państwowy nie podlega wahaniom; 2. stałe, gdy kurs waha się pod wpływem podaży i popytu, jednak tylko w ustalonych, dość wąskich granicach, np. w obrębie złotych punktów (przy systemie waluty złotej) lub w ramach określonych przez władze dewizowe danego kraju bądź autonomicznie, bądź w porozumieniu z Międzynarodowym Funduszem Walutowym; granice wahań w tym wypadku wynoszą najczęściej 1% w górę lub w dół od przyjętego kursu podstawowego (parytetu); 3. zmienne ruchome, ulegające wahaniom zależnie od podaży i popytu bez wyznaczonych granic. W zależności od zakresu stosowania rozróżnia się kursy: 1. jednolite, stosowane powszechnie przy wszelkiego rodzaju rozliczeniach z zagranicą; 2. zróżnicowane, tj. różne kursy stosowane przy rozliczeniach rozmaitych tytułów, np. odmienne kursy przy rozliczeniach towarowych, a nawet różnych grup towarów, odmienne przy rozliczeniach z tytułu usług, obrotów w ruchu turystycznym itp. W Polsce wprowadzono w 1959 zróżnicowane kursy, a mianowicie: a) podstawowe, odpowiadające parytetowi, b) podstawowe z dopłatą, stosowane przy rozliczeniach z państwami obozu socjalistycznego na warunkach ustalonych odpowiednimi porozumieniami z tymi państwami i obowiązujące przy płatnościach z tytułów niehandlowych, np. kosztów podróży, kosztów utrzymania przedsiębiorstw, honorariów, spadków, emerytur i różnych Innych płatności niehandlowych, c) specjalne, stosowane przy rozliczeniach walut krajów kapitalistycznych; te ostatnie ustalone zostały na poziomie 6-krotnie wyższym od kursów podstawowych. W zależności od terminu dostawy przedmiotu transakcji rozróżnia się: 1. kurs kasowy, gdy dostarczenie waluty oraz zapłata za nią następują na drugi lub trzeci dzień po zawarciu transakcji; 2. kurs terminowy, gdy dostawa i zapłata następują w późniejszym, ustalonym w umowie terminie, najczęściej za jeden lub trzy miesiące.